CHEMIA NA EGZAMINIE GIMNAZJALNYM
W CZĘŚCI PRZYRODNICZEJ w ROKU 2016
Na podstawie sprawozdań CKE i OKE Osiągnięcia uczniów kończących gimnazjum w roku 2016
Zestaw egzaminacyjny zawierał 24 zadania zamknięte i składał się z czterech części przedmiotowych: biologii, chemii, fizyki i geografii. Każdy z przedmiotów reprezentowany był przez sześć zadań różnego typu: wyboru wielokrotnego, prawda-fałsz, na dobieranie sprawdzające między innymi umiejętność wnioskowania, posługiwania się metodą naukową oraz opisem doświadczenia. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań można było otrzymać 28 punktów. Za rozwiązanie zadań z zakresu przedmiotów przyrodniczych uczniowie uzyskali średnio 52% punktów, najczęściej uzyskiwany wynik - 46%. Średnie wyniki uczniów z poszczególnych przedmiotów wyniosły: biologia – 53%, chemia– 40%, fizyka – 55%, geografia – 59%. Z egzaminu zwolniono 43 uczniów − laureatów i finalistów olimpiad przedmiotowych oraz laureatów konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim.
Zadania z chemii były umiarkowanie trudne i trudne. Sprawdzano w nich przede wszystkim umiejętność rozumowania i zastosowania nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów.
Najłatwiejsze dla gimnazjalistów było zadanie 7.2, typowe, nieskomplikowane. 63% zdających wykazała się umiejętnością obliczenia masy cząsteczkowej oraz stosunku masowego pierwiastków w związku. W zadaniu 7.1 poprawnej odpowiedzi dotyczącej interpretacji zapisów oznaczających liczbę atomów i cząsteczek udzieliło 30% uczniów.
Zadanie 9 sprawdzało umiejętność wnioskowania na podstawie analizy informacji zawartych w tekście wprowadzającym, tą umiejętnością wykazało się 61% zdających. Pozostali wykazali brak umiejętności interpretacji wartości pH w ujęciu jakościowym
W zadaniu 11 problem z analizą danych (temperatur topnienia i wrzenia) miało wielu gimnazjalistów, poprawnej odpowiedzi udzieliło 57%.
Zadanie 10 okazało się trudne. Z zadaniem poradziło sobie 29% gimnazjalistów. Na podstawie analizy wyników można przypuszczać, że uczniowie pobieżnie czytali informacje
i polecenia zamieszczone w zadaniu. Prawdopodobnie wybierali błędne odpowiedzi, sugerując się występującym we wzorze sumarycznym soli atomem żelaza, natomiast nie zwracali uwagi na kolejny warunek, aby za pomocą roztworu wybranej soli można było usunąć kationy baru.
Duże trudności sprawiło uczniom rozwiązanie zadania 12, w którym należało wykazać się znajomością reakcji kwasu octowego. Ponad 60% uczniów, którzy poprawnie wskazali substrat reakcji, błędnie określiło grupę związków, do których należy produkt. Całe zadanie poprawnie rozwiązało tylko 23% uczniów.
Najtrudniejszym zadaniem okazało się zadanie 8. Zdający pobieżnie przeczytali informację, nie skupili się na obserwacji pęcherzyków gazu i źle wskazali reagent, dlatego uzyskano 18% poprawnych odpowiedzi.
W zadaniach z zakresu chemii sprawdzano:
numer zada-nia | obszar | Poziom wykonania zadania [%] | sprawdzana umiejętność Uczeń: |
7. | I. Pozyskiwanie, przetwarzanie II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy | 7.1 – 30 7.2 – 63 | - interpretuje zapisy, - odczytuje z układu okresowego informacje - oblicza masy cząsteczkowe |
8. | II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy III. Opanowanie czynności praktycznych | 18 | - planuje doświadczenia, w wyniku których otrzymać można wodorotlenek |
9. | II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy | 61 | -rozróżnia doświadczalnie kwasy i zasady - interpretuje wartość pH w ujęciu jakościowym |
10. | II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy III. Opanowanie czynności praktycznych | 29 | - na podstawie tabeli rozpuszczalności soli wnioskuje o wyniku reakcji strąceniowej |
11. | II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy
| 57 | -opisuje właściwości fizyczne alkanów (zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia) |
12. | II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy | 23 | - wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznych, - opisuje właściwości kwasu octowego (reakcja |
Zestawienie wyników pozwala ustalić, że:
1) łatwe dla zdających okazały się zadania nawiązujące do typowych sytuacji oraz sprawdzające umiejętność odczytywania informacji,
2) trudne były zadania badające znajomość podstawowych pojęć oraz związki między wielkościami fizycznymi,
3) zdający słabo radzili sobie z zadaniami, w których odwoływano się do analizy doświadczeń i interpretacji wyników.
Opracowała
Małgorzata Kozieł,
doradca metodyczny w obszarze chemii